Sjoch foar dit artikel ek de website fan (klik hjirre) Eeltsje Hettinga.nl
Skriuwer-sjoernalist Abe de Vries is bytiden de rûge kant neist as it om syn skriuwen oer poëzy giet. Babs Gezelle Meerburg murk dêr oait oer op: ‘It bewizen fan literêre ynfloeden is in prekêre saak en fereasket tige krekt ûndersyk. (…) Abe de Vries is soms te min fundearre, te sjoernalistyk en te ropperich.’
De Vries wol noch wolris in loopke nimme mei de feiten, wat fan dy gefolgen is - ik neam yn dizzen bygelyks de ynlieding by - klik hjir - de blomlêzing Het goud op de weg – dat syn literêr-histoarsyk ûndersyk net altiten like betrouber is.
Dat lêste docht, spitigernôch, ek bliken út de earste ôflevering fan de nije poëzyrubryk dêr’t it tydskrift de Moanne mei útein set is, in rubryk fersoarge troch Abe de Vries.
Op syn smelst
Haadredakteur Ernst Bruinsma hat der wilens, sa’t skynt, gjin muoite mei dat
immen dy’t poëzy besprekt foar it Friesch Dagblad en it digitale tydskrift de Contrabas soks ek nochris foar De Moanne docht.
De haadredaksje hat blykber gjin ferlet fan in breed ferskaat oan besprekkers. Spitich, no giet soks ta eare fan it âld adagium: Fryslân op syn smelst. It is de ‘rûme blik’ fan in wilens hurd achterútbuorkjend tydskrift. (Treurich djiptepunt yn it lêste skriftlike nûmer fan De Moanne: sân, ja, sân, pagina’s oer in brieveboek fan Jan Mankes.)
It roppen fan it sittend laach dat ‘Fryslân en har kultuer út de stolp helle wurde moatte’ (Goffe Jensma), dat heart manjefyk, mar as men dêr dan sels it alderhurdst op sitten bliuwt, nee, dat jout ek it poëzybesprek yn Fryslân fansels gjin lucht.
Nei oanlieding fan De Vries syn ôflevering ‘Gedichten lêze yn it ramt fan de bondel’ is de redaksje fan de Moanne ûndersteand skriuwen dien: ‘Wêr hast it wei, in antwurd oan Abe de Vries.’
Ljouwert, 2 maart 2013
Bêste redaksje,
Ik haw mei niget, mar ek mei ferwûndering Abe de Vries syn ynterpretaasje lêzen fan it gedicht ‘Op ’e tonge fan it lân’ op jimme nije digitale side: http://www.demoanne.nl/eeltsje-hettingas-ikader-gedichten-leze-yn-it-ramt-fan-de-bondel/ In opmerking dêroer.
De Vries skriuwt: ‘Cape Cod wie it reisdoel fan de konseptueel byldzjend keunstner Bas Jan Ader (1942-1975), dy’t yn syn lêste libbensjier yn in sylboat de Atlantyske Oseaan oerstekke woe mar ûnderweis weirekke.’
Dat ûnderstelt dat Ader út Europa wei de Oseaan oerstutsen is. It is krekt oarsom. De reis sels wie it twadde part fan it projekt In search of the miraculous, in trijelûk. It earste part dêrfan krige syn gerak yn Los Angeles. It twadde part moast de syltocht oer de Oseaan wurde. It tredde part soe ôfsletten wurde yn Nederlân (Grins).
It gedicht ‘Op ’e tonge fan it lân’, it fyfde út de rige 'Ikader' (s. 30-37), is trouwens skreaun nei oanlieding fan it út 1973 (!) datearjende fotoprojekt ‘II Untitled (The Elements)’, dêr’t Ader himsels fotografearje litten hat op in stel rotsen oan see. Hy stiet mei de rêch nei it wetter dat him omtrint by de boksen op spat, wylst lêst er de krante. Der is ek oar fotomateriaal fan dyselde sêne, ûnder mear mei in tusken it stiente set boerd dêr’t ‘Fire’ op te lêzen stiet.
No is it sa, dat fan in lêzer of resinsint net ferwachte wurde kin dat hy/sy ek alle keunstprojekten fan in keunstner dy’t yn in poëzybondel nei foaren komme, kenne moat.
Faaks hie ik yn dit stik fan saken, achter yn Ikader, in oantekening oer it fotoprojekt ‘II Untitled (The Elements)’ opnimme moatten.
Wa’t lykwols op grûn fan bûtentekstuele gegevens ta in ynterpretaasje fan poëzy besiket te kommen, dy sil by de opbrochte feiten net allinne sa folslein mooglik wêze moatte, mar sil ek soargje moatte dat dy gegevens lykstrike mei de werklikheid, oars kinne ynterpretaasjes misrinne.
Bywannear’t Abe de Vries dan bygelyks skriuwt: ‘Yn boppesteand gedicht heart in ik-dichter it nijs oer it lot fan Ader (…)’, dan sis ik mei Tiny Mulder silger: 'Wêr hast it wei?'
Om koart te kriemen, de beneiering en ynterpretaasje fan in tekst op grûn fan bûtentekstuele gegevens kin bytiden gâns wat oars opsmite as dy op basis fan bygelyks foarmen fan close reading.
Eeltsje Hettinga
OP ‘E TONGE FAN IT LÂN
Op de tonge fan it lân lêst in man de krante,
de siden iepenslein, as soe er op flerken.
Let is it ljocht yn it uterste fan Tiid, de see,
seegrien, mei tankers en seilen oer Cape Cod.
Under de spotslach fan weach en ivichheid
seit healwei de floedmerk in hantwizer ‘Fjoer’.
Allyk brieven rûgelen fûgels de baai oer.
Oan wûnen de tijen fan wat him net neame liet.
Op ‘e rotsen lies in man it nijs en waard wei,
rûs yn de djipte fan in Niks. Hiel it hielal sliepte,
bewuolle yn rook fan fisk en fal, skulp en kriik.
Heger driuwt de tiid it tij, oant alles swijt.
(Ut: Ikader, Eeltsje Hettinga)
Skriuwer-sjoernalist Abe de Vries is bytiden de rûge kant neist as it om syn skriuwen oer poëzy giet. Babs Gezelle Meerburg murk dêr oait oer op: ‘It bewizen fan literêre ynfloeden is in prekêre saak en fereasket tige krekt ûndersyk. (…) Abe de Vries is soms te min fundearre, te sjoernalistyk en te ropperich.’
De Vries wol noch wolris in loopke nimme mei de feiten, wat fan dy gefolgen is - ik neam yn dizzen bygelyks de ynlieding by - klik hjir - de blomlêzing Het goud op de weg – dat syn literêr-histoarsyk ûndersyk net altiten like betrouber is.
Dat lêste docht, spitigernôch, ek bliken út de earste ôflevering fan de nije poëzyrubryk dêr’t it tydskrift de Moanne mei útein set is, in rubryk fersoarge troch Abe de Vries.
Op syn smelst
De haadredaksje hat blykber gjin ferlet fan in breed ferskaat oan besprekkers. Spitich, no giet soks ta eare fan it âld adagium: Fryslân op syn smelst. It is de ‘rûme blik’ fan in wilens hurd achterútbuorkjend tydskrift. (Treurich djiptepunt yn it lêste skriftlike nûmer fan De Moanne: sân, ja, sân, pagina’s oer in brieveboek fan Jan Mankes.)
It roppen fan it sittend laach dat ‘Fryslân en har kultuer út de stolp helle wurde moatte’ (Goffe Jensma), dat heart manjefyk, mar as men dêr dan sels it alderhurdst op sitten bliuwt, nee, dat jout ek it poëzybesprek yn Fryslân fansels gjin lucht.
Nei oanlieding fan De Vries syn ôflevering ‘Gedichten lêze yn it ramt fan de bondel’ is de redaksje fan de Moanne ûndersteand skriuwen dien: ‘Wêr hast it wei, in antwurd oan Abe de Vries.’
Ljouwert, 2 maart 2013
Bêste redaksje,
Ik haw mei niget, mar ek mei ferwûndering Abe de Vries syn ynterpretaasje lêzen fan it gedicht ‘Op ’e tonge fan it lân’ op jimme nije digitale side: http://www.demoanne.nl/eeltsje-hettingas-ikader-gedichten-leze-yn-it-ramt-fan-de-bondel/ In opmerking dêroer.
De Vries skriuwt: ‘Cape Cod wie it reisdoel fan de konseptueel byldzjend keunstner Bas Jan Ader (1942-1975), dy’t yn syn lêste libbensjier yn in sylboat de Atlantyske Oseaan oerstekke woe mar ûnderweis weirekke.’
Dat ûnderstelt dat Ader út Europa wei de Oseaan oerstutsen is. It is krekt oarsom. De reis sels wie it twadde part fan it projekt In search of the miraculous, in trijelûk. It earste part dêrfan krige syn gerak yn Los Angeles. It twadde part moast de syltocht oer de Oseaan wurde. It tredde part soe ôfsletten wurde yn Nederlân (Grins).
It gedicht ‘Op ’e tonge fan it lân’, it fyfde út de rige 'Ikader' (s. 30-37), is trouwens skreaun nei oanlieding fan it út 1973 (!) datearjende fotoprojekt ‘II Untitled (The Elements)’, dêr’t Ader himsels fotografearje litten hat op in stel rotsen oan see. Hy stiet mei de rêch nei it wetter dat him omtrint by de boksen op spat, wylst lêst er de krante. Der is ek oar fotomateriaal fan dyselde sêne, ûnder mear mei in tusken it stiente set boerd dêr’t ‘Fire’ op te lêzen stiet.
No is it sa, dat fan in lêzer of resinsint net ferwachte wurde kin dat hy/sy ek alle keunstprojekten fan in keunstner dy’t yn in poëzybondel nei foaren komme, kenne moat.
Faaks hie ik yn dit stik fan saken, achter yn Ikader, in oantekening oer it fotoprojekt ‘II Untitled (The Elements)’ opnimme moatten.
Wa’t lykwols op grûn fan bûtentekstuele gegevens ta in ynterpretaasje fan poëzy besiket te kommen, dy sil by de opbrochte feiten net allinne sa folslein mooglik wêze moatte, mar sil ek soargje moatte dat dy gegevens lykstrike mei de werklikheid, oars kinne ynterpretaasjes misrinne.
Bywannear’t Abe de Vries dan bygelyks skriuwt: ‘Yn boppesteand gedicht heart in ik-dichter it nijs oer it lot fan Ader (…)’, dan sis ik mei Tiny Mulder silger: 'Wêr hast it wei?'
Om koart te kriemen, de beneiering en ynterpretaasje fan in tekst op grûn fan bûtentekstuele gegevens kin bytiden gâns wat oars opsmite as dy op basis fan bygelyks foarmen fan close reading.
Eeltsje Hettinga
OP ‘E TONGE FAN IT LÂN
Op de tonge fan it lân lêst in man de krante,
de siden iepenslein, as soe er op flerken.
Let is it ljocht yn it uterste fan Tiid, de see,
seegrien, mei tankers en seilen oer Cape Cod.
Under de spotslach fan weach en ivichheid
seit healwei de floedmerk in hantwizer ‘Fjoer’.
Allyk brieven rûgelen fûgels de baai oer.
Oan wûnen de tijen fan wat him net neame liet.
Op ‘e rotsen lies in man it nijs en waard wei,
rûs yn de djipte fan in Niks. Hiel it hielal sliepte,
bewuolle yn rook fan fisk en fal, skulp en kriik.
Heger driuwt de tiid it tij, oant alles swijt.
.
.
.
